Ο Δημήτρης Σπάθης, ομότιμος καθηγητής του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών υπήρξε μία σημαίνουσα μορφή της ελληνικής θεατρολογίας, ένας από τους πρωτοπόρους ερευνητές του ελληνικού θεάτρου με πλούσιο επιστημονικό έργο, δάσκαλος, άμεσα ή έμμεσα, για πολλούς νεότερους θεατρολόγους. Στη μακρά διαδρομή του από το Κάιρο της Αιγύπτου όπου γεννήθηκε, στην Ελλάδα του εμφυλίου, και από εκεί στην Τασκένδη και τη Μόσχα, ξανά για λίγο στην Ελλάδα και αργότερα στο Παρίσι όπου έζησε αυτοεξόριστος κατά την περίοδο της δικτατορίας παρουσίασε ένα σημαντικό αριθμό μελετημάτων και ερευνητικών εργασιών. Με την τελική επιστροφή του στην Ελλάδα το 1974 δίδαξε σε δραματικές σχολές, στα Πανεπιστήμια της Θεσσαλονίκης  και της Κρήτης και ολοκλήρωσε την διδακτική του απασχόληση ως καθηγητής στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Ο Δημήτρης Σπάθης κινήθηκε σε ένα ευρύ φάσμα θεμάτων της ελληνικής θεατρικής ιστορίας με νηφαλιότητα, με αίσθηση του μέτρου, με στοχαστική διαύγεια και συστηματική τεκμηρίωση αλλά πάντα με πρωτότυπη και νεανική σκέψη. Ανάμεσα στα θέματα που τον απασχόλησαν ξεχωρίζουν η μελέτη του για τον Γρηγόριο Ξενόπουλο και την απαρχή του ρεαλισμού στην νεοελληνική δραματουργία που αποτέλεσε και το θέμα της διδακτορικής διατριβής του που παρουσίασε το 1959 στο Ινστιτούτο Ιστορίας των Τεχνών της Μόσχας καθώς και οι πολυάριθμες εργασίες του για τον 18^ο αιώνα, τον διαφωτισμό και το νεοελληνικό θέατρο που αποτέλεσαν το κέντρο του ενδιαφέροντός του κατά την περίοδο παραμονής του στο Παρίσι κοντά στον Κ.Θ.Δημαρά. Ορισμένες από τις εργασίες του αυτές συμπεριλαμβάνονται στην έκδοση Ο Διαφωτισμός και το νεοελληνικό θέατρο (1986) ενώ σε αυτό το χώρο των ερευνών του περιλαμβάνεται και η υποδειγματική έκδοση της κωμωδίας του Αλεξάνδρου Σούτσου Αλεξανδροβόδας ο ασυνείδητος (1995). Συχνά ασχολήθηκε με θέματα του 19^ου αιώνα με ιδιαίτερη έμφαση στην κωμωδία και ιδιαίτερα με συγγραφείς όπως ο Χουρμούζης, ο Ραγκαβής και ο Καπετανάκης ενώ από τον κύκλο των ενδιαφερόντων του δεν έλειπε ο 20ός αιώνας. Πέρα από την αρθρογραφία του ως κριτικός στην Επιθεώρηση Τέχνης (1965-1967) ανάμεσα στα θέματα που τον απασχόλησαν ήταν η καθιέρωση του σκηνοθέτη στην Ελλάδα αλλά και το έργο δημιουργών όπως ο Βασίλης Ρώτας, ο Δημήτρης Ροντήρης και ιδιαίτερα ο Κάρολος Κουν και ο αγαπημένος φίλος του Γιώργος Σεβαστίκογλου.

Η συνοπτική ιστορία του ελληνικού θεάτρου που δημοσίευσε στην έκδοση Ελλάδα Ιστορία Πολιτισμός (1983) υπήρξε από τότε ένα εξαιρετικό βοήθημα για τους φοιτητές μελετητές του θεάτρου. Οι προσεκτικά διατυπωμένες παρατηρήσεις και οι καίριες κρίσεις του το καθιστούν ένα θεμελιώδες κείμενο στο οποίο ανατρέχουν μέχρι σήμερα όλοι οι νεότεροι μελετητές του θεάτρου.

Όλοι όσοι είχαμε την τύχη να παρακολουθήσουμε μαθήματα, διαλέξεις ή παρεμβάσεις του σε συνέδρια, να συνεργαστούμε μαζί του, και να ακούσουμε το σχόλιο του σε οποιοδήποτε θέμα, τη πάντα προσεκτική γνώμη του μαζί με την ανάμνηση της στοχαστικής του στάσης και την ευθύτητα της κρίσης του, τον ακλόνητο σεβασμό κάθε αντίθετης άποψης, θα θυμόμαστε το άμεσο, αιφνιδιαστικό του χιούμορ, την λεπτή και πάντα παρούσα αυτοειρωνική του διάθεση, τη σεμνότητα που έκανε το διάλογο μαζί του ξεχωριστό. Οι ελληνικές θεατρικές σπουδές του οφείλουν πολλά, οι διδάσκοντες κι οι φοιτητές του Τμήματος ακόμη περισσότερα όχι μόνο για την επιστημονική του παρουσία και προσφορά αλλά και για το παράδειγμα επιστημονικού ήθους που μας προσέφερε όλα αυτά τα χρόνια που ήταν κοντά μας.

Πλάτων Μαυρομούστακος, Πρόεδρος του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών