Σοφία Φελοπούλου
Η αναπληρώτρια καθηγήτρια Σοφία Φελοπούλου, είναι πτυχιούχος του Τμήματος Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του Α.Π.Θ. και διδάκτορας του ιδίου Τμήματος και Πανεπιστημίου, με θέμα διατριβής «Lethéâtre dans le théâtre dans la dramaturgie française duXXè siècle» (http://phdtheses.ekt.gr/eadd/handle/10442/13523). Τα επιστημονικά της ενδιαφέροντα εστιάζουν στη νεότερη και σύγχρονη ευρωπαϊκή δραματολογία και τα σύγχρονα ρεύματα, στη θεωρία και την αισθητική του θεάτρου, στη σχέση κειμένου και σκηνής, καθώς και στο σύγχρονο ελληνικό θέατρο και τη σύγκρισή του με το ευρωπαϊκό.
Το γραφείο της βρίσκεται στον 8ο όροφο της Φιλοσοφικής Σχολής, στο 818, και το τηλ. είναι 2107277384. Η ηλεκτρονική διεύθυνση: sfelopoulou[at]theatre.uoa[dot]gr
Ώρες συνεργασίας με το κοινό: μετά από επικοινωνία μέσω email.
Μονογραφία
- Σοφία Φελοπούλου, Μεταμορφώσεις και ανανεώσεις της ευρωπαϊκής δραματουργίας. Από τον 18ο στον 21ο αιώνα, Εκδόσεις Παπαζήση, Αθήνα 2019.
Επιμέλεια Πρακτικών
- Πλάτων Μαυρομούστακος - Σοφία Φελοπούλου (επιμ.), Σχέσεις Ελλάδας-Γαλλίας: Το θέατρο από το 1960 μέχρι σήμερα, Τμήμα Θεατρικών Σπουδών, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Αθήνα 2017.
Επιστημονικές εργασίες
(Τα πεδία δεν είναι στεγανά. Πολλές μελέτες θα μπορούσαν να ενταχθούν σε περισσότερες κατηγορίες.)
Ι. Σχέσεις κειμένου - σκηνής. Εφαρμογή της δραματολογικής ανάλυσης και της θεωρίας στην ανάλυση παράστασης:
- «Ο Δημήτρης Δημητριάδης του Insenso», στο Καλλιόπη Εξάρχου (επιμ.), Δημήτρης Δημητριάδης: Παραβιάζοντας τα όρια, Σαιξπηρικόν, Θεσσαλονίκη 2018, σ. 235-254.Πρακτικά της επιστημονικής διημερίδας Δημήτρης Δημητριάδης: Παραβιάζοντας τα όρια, που οργάνωσε το Τμήμα Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του ΑΠΘ (Θεσσαλονίκη, 26-27 Μαΐου 2016).
- «Les nouvelles écritures françaises sur la scène grecque», στο Πλάτων Μαυρομούστακος - Σοφία Φελοπούλου (επιμ.), Σχέσεις Ελλάδας-Γαλλίας: Το θέατρο από το 1960 μέχρι σήμερα, Τμήμα Θεατρικών Σπουδών, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Αθήνα 2017, σ. 211-218. Πρακτικά του συνεδρίου που συνδιοργάνωσαν το Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος και το Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του ΕΚΠΑ (8-10 Μαΐου 2014).
- « L’adaptation au théâtre : les emprunts qui créent l’originalité scénique », Παράβασις, τομ. 14/1 2016, σ. 9-22.
- « Athènes - Paris : transferts scéniques et collaborations théâtrales », στο Διαμεσολάβηση και πρόσληψη στον ελληνογαλλικό πολιτισμικό χώρο,Médiation et réception dans l’espace culturel franco-hellénique, Αιγόκερως, Αθήνα2015, σ. 333-339. Πρακτικά του διεθνούς συνεδρίου Médiation et réception dans l’espace culturel franco-hellénique που οργάνωσετο Τμήμα Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας ΕΚΠΑ (13-15 Δεκεμβρίου 2013).
- «Ο Εύης Γαβριηλίδης στο Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος», ανακοίνωση στο θεατρολογικό συνέδριο, αφιερωμένο στη μνήμη του Γιάννη Κατσούρη, Το θέατρο στη νεότερη και σύγχρονη Κύπρο, που συνδιοργάνωσαν το Θεατρικό Μουσείο Κύπρου, το Πολιτιστικό Ίδρυμα της Τράπεζας Κύπρου, ο Δήμος Λεμεσού και ο Θεατρικός Οργανισμός Κύπρου. Λεμεσός, 30 Οκτωβρίου - 1 Νοεμβρίου 2015.
- «Ο Βυσσινόκηπος σε σκηνοθεσίες Ευαγγελάτου, Λιβαθινού, Μοσχόπουλου», στο Αντρέας Δημητριάδης, Ιουλία Πιπινιά, Άννα Σταυρακοπούλου (επιμ.), Σκηνική πράξη στο μεταπολεμικό θέατρο: συνέχειες και ρήξεις, Πρακτικά του διεθνούς επιστημονικού συνεδρίου προς τιμήν του Νικηφόρου Παπανδρέου (Θεσ/νίκη 30 Σεπτεμβρίου - 3 Οκτωβρίου 2010), Εκδόσεις ΑΠΘ, Θεσ/νίκη 2014, σ. 287-294.
- « L’Adaptation théâtrale : inspiration ou crise de l’écriture théâtrale ? », ανακοίνωση στο διεθνές συνέδριο Adaptation et réécriture dramatique, Arras, Οκτώβριος2008.
- «Όψεις της Νέκυιας στη σύγχρονη ελληνική δραματουργία και προοπτικές της σύγχρονης γραφής», στα Πρακτικά του διεθνούς συνεδρίου Η λογοτεχνία σήμερα, Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 2004.
ΙΙ. Δραματολογική ανάλυση, εξέλιξη της δραματικής γραφής, νέες τάσεις, θεωρητικά ζητήματα:
- «Το πολιτικό στοιχείο στις νέες γραφές. Το παράδειγμα του Χάρολντ Πίντερ και της Σάρα Κέην», στο Αλεξία Αλτουβά, Καίτη Διαμαντάκου (επιμ.), Θέατρο και Δημοκρατία, Πρακτικά του Ε΄ πανελληνίου θεατρολογικού συνεδρίου (Αθήνα, 5-8 Νοεμβρίου 2014), αφιερωμένου στον Βάλτερ Πούχνερ, και με αφορμή τη συμπλήρωση 40 χρόνων από την αποκατάσταση της Δημοκρατίας. ΕΚΠΑ-ΤΘΣ, Αθήνα 2018, τμ. Β΄, σ. 713-719.
- «Στρίντμπεργκ vs Στρίντμπεργκ», ανακοίνωση στη διεθνή ημερίδα, Ο Αύγουστος Στρίντμπεργκ και το σύγχρονο θέατρο, που οργάνωσε το Τμήμα Θεατρικών Σπουδών ΕΚΠΑ σε συνεργασία με τη Σουηδική Πρεσβεία και το Σουηδικό Ινστιτούτο στην Αθήνα, στο πλαίσιο των 180 χρόνων λειτουργίας της Φιλοσοφικής Σχολής και του ΕΚΠΑ. Αθήνα, 20 Οκτωβρίου 2017.
- «Ευατότητα και ετερότητα στον Στρίντμπεργκ και τον Μπέκετ», ανακοίνωση στο ΣΤ΄ πανελλήνιο θεατρολογικό συνέδριο, Θέατρο και ετερότητα: θεωρία, δραματουργία, θεατρική πρακτική, που οργάνωσε το Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πελοπονήσου. Ναύπλιο, 17-20 Μαΐου 2017.
- «Η νεωτερικότητα στον Τσέχωφ», ανακοίνωση στην ημερίδα Ο Άντον Πάβλοβιτς Τσέχωφ και εμείς, που συνδιοργάνωσαν τα τμήματα Θεατρικών Σπουδών και Ρωσικής Γλώσσας και φιλολογίας και Σλαβικών Σπουδών του ΕΚΠΑ, στη Φιλοσοφική Σχολή, την 1η Μαρτίου 2017.
- « Les “espaces autres” de Foucault dans Le Balconde Jean Genet », στοLes mots en spectacle. Mélanges en l’honneur d’A. Sivetidou, Classiques Garnier, Paris 2016, σ. 85-97.
- « Παιχνίδια μνήμης, θεάτρου και Ιστορίας: Η δολοφονία του Μαρά, Travesties», στο Γωγώ Βαρζελιώτη (επιμ.), Από τη χώρα των κειμένων στο βασίλειο της σκηνής. Ηλεκτρονικά Πρακτικά επιστημονικού συνεδρίου για τα 20 χρόνια του ΤΘΣ (26-30 Ιανουαρίου 2011). Τμήμα Θεατρικών Σπουδών ΕΚΠΑ, Αθήνα 2014, σ. 567-573.
- « Images scéniques, images cosmiques dans l’univers théâtral de Samuel Beckett », ανακοίνωση στο διεθνές συνέδριο Beckett et les quatre éléments, Aix-en-Provence, Ιούνιος 2006. Δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό δελτίο του ΤΘΣ Παράβασις τομ. 10, Ergo 2010.
- «Θέατρο και τηλεόραση: τέχνη και παραγνωρισμένη τέχνη», Παράβασις, τομ. 8, Ergo, 2008.
- «Ο Μπέκετ ως τηλεοπτικός auteur», Θέματα Λογοτεχνίας, τχ. 26, 2004.
ΙΙΙ. Αισθητική του θεάτρου:
- « Le dialogue diderotien avec Aristoteet Platon », στο Aude Lehmann(dir.), Diderotetl’ Antiquité classique, Classiques Garnier, Παρίσι2018, σ. 163-175. Πρακτικά του διεθνούς, διεπιστημονικού και επετειακού συνεδρίου Diderotetl’ Antiquité classique, Université de Haute-Alsace/Mulhouse(4-5 Οκτωβρίου 2013).
- « La réception de la Poétique par le classicisme français », ανακοίνωση στο 22ο διεθνές συνέδριο Νεοελληνιστών γαλλόφωνων πανεπιστημίωνHellénisme : ruptures et continuité, Université Paul-Valéry, Montpellier III, Montpellier, Μάιος 2011.
- « La mise en scène de la théorie théâtrale », στον τιμητικό τόμο για την ομότιμη καθηγήτρια Ζωή Σαμαρά, Le Verbe et la scène, Honoré Champion, Παρίσι 2005.
IV. Γενικά ζητήματα θεάτρου (και πολιτιστικής πολιτικής):
- « Le centre culturel Onassis à Athènes et son impact sur la vie théâtrale de la cité », ανακοίνωση στο 23ο διεθνές συνέδριο Νεοελληνιστών γαλλόφωνων πανεπιστημίων, Les élites grecques modernes, XVIIIe-XXe siècles : Identités, modes d’action, représentations, Section du grec moderne de l’INALCO, Παρίσι, 27-29 Ιουνίου 2013.
V. Συγκριτολογική προσέγγιση ευρωπαϊκών έργων ή ευρωπαϊκών και νεοελληνικών έργων:
- «Όψεις του χρήματος στο ελληνικό θέατρο των αρχών του 20ού αιώνα. Παραλληλισμός και σύγκριση με έργα του ευρωπαϊκού νατουραλισμού», στο Γ. Π. Πεφάνης (επιμ.), Η λάμψη του χρήματος στη νεοελληνική λογοτεχνία. Από την κρητική Αναγέννηση στην αυγή του 21ου αιώνα. Ίδρυμα Κώστα και Ελένης Ουράνη, Αθήνα2014, σ. 449-464.
- « Pouvoir, passion, vengeance chez Margarita Lymberaki et Marguerite Yourcenar », στο Sophie Coavoux (éd.), Αρσενικό Θηλυκό Masculin féminin dans la langue la littérature et l’art grecs modernes. Πρακτικά του 21ου διεθνούς συνεδρίου Νεοελληνιστών γαλλόφωνων πανεπιστημίων (Institut d’Études Transtextuelles et Transculturelles, Université de Lyon, Jean-Moulin - Lyon 3, Μάιος 2009), Lyon 2011.
- «Σύγχρονες μεταγραφές του αρχαίου μύθου στην ελληνική και ευρωπαϊκή δραματουργία», με την Αφροδίτη Σιβετίδου (αλλά με προσωπικά κείμενα), στα ηλεκτρονικά Πρακτικά του Δ΄ Πανευρωπαϊκού Συνεδρίου της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Νεοελληνικών Σπουδών (Γρανάδα, Σεπτέμβριος 2010), Ταυτότητες στον ελληνικό κόσμο (από το 1204 έως σήμερα), http://www.eens.org/?page_id=2611, τόμος Α΄, Ευρωπαϊκή Εταιρεία Νεοελληνικών Σπουδών, Αθήνα 2011.
- « DeDiderot à Kundera », στα Πρακτικά του διεθνούς συνεδρίου Romanet Théâtre. Une rencontre intergénérique dans la littérature française (Θεσσαλονίκη, Μάιος 2008), A. Sivetidou, M. Litsardaki (dir.), Classiques Garnier, Παρίσι 2010.
- «Έρως- θάνατος και το παιχνίδι της μνήμης και του θεάτρου : Η άγνωστη του Αρράς του Armand Salacrou και Η νύχτα της κουκουβάγιας του Γιώργου Διαλεγμένου», Παράβασις, τομ. 9, Ergo 2009.
VI. Νεοελληνική δραματολογία:
- « Manger dans le théâtre néo-hellénique », στοManger en Grèce, INALCO/Cahiers balkaniques, Numéro hors-série 2016, Presses de l’Inalco, Paris 2016, σ. 62-75.[En ligne],Cahiers balkaniques, Hors-série | 2016, mis en ligne le 07 mars 2016, consulté le 22 mars 2016. URL : http://ceb.revues.org/6162 ; DOI : 10.4000/ceb.6162, σ. 62-75. Έντυπα και Ηλεκτρονικά Πρακτικά του 24ου διεπιστημονικού συνεδρίου Νεοελληνιστών γαλλόφωνων πανεπιστημίων με θέμα Manger en Grèce (Στρασβούργο 27-29 Μαΐου 2015).
- «Συνέχεια και ασυνέχεια στο έργο του Γιώργου Διαλεγμένου», στο Κων/νος Α. Δημάδης (επιμ.), Συνέχειες, ασυνέχειες, ρήξεις στον ελληνικό κόσμο (1204-2014): οικονομία, κοινωνία, ιστορία, λογοτεχνία, Ηλεκτρονικά Πρακτικά Ε΄ διεθνούς επιστημονικού συνεδρίου της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Νεοελληνικών Σπουδών (Θεσσαλονίκη, 2-5 Οκτωβρίου 2014), Ευρωπαϊκή Εταιρεία Νεοελληνικών Σπουδών, Αθήνα 2015, σ. 299-314. http://www.eens.org/EENS_congresses/2014/books/tomo5.pdf
- « L’immigré dans la dramaturgie grecque contemporaine », L’Annuaire théâtral (revue québécoise d’études théâtrales), τχ. 48, Montréal (φθινόπωρο 2010, κυκλοφόρησε την άνοιξη του2012).
- « Voies d’évasion dans le monde théâtral de Dimitris Kehaïdis », στον τόμο του 20ου διεθνούς συνεδρίου Νεοελληνιστών γαλλόφωνων πανεπιστημίων (Lille, Μάιος 2007), Constantin Bobas (éd.), D’une frontière à l’autre : mouvements de fuites, mouvements discontinus dans le monde néo-hellénique, Septentrion/Γαβριηλίδης, Λίλλη/Αθήνα 2009.
- « Parcours dramatique dans le voyage de la mémoire », ανακοίνωση στο διεθνές συνέδριο Lieux, pratiques et discours de mémoire dans l’identité grecque, chypriote et pontique, Montpellier, Νοέμβριος2008.
- «Η τεχνική της θεατρικότητας στον Ιάκωβο Καμπανέλλη», στα Πρακτικά του πανελλήνιου συνεδρίου προς τιμήν του Ι. Καμπανέλλη, Περί τεχνών, Πάτρα 2006.
VII. Σύντομα κείμενα για έργα, παραστάσεις ή ζητήματα του θεάτρου και της ιστορίας του:
- «Σωσμένοι ή εγκλωβισμένοι; Ο κοινωνικός προβληματισμός στον Έντουαρντ Μποντ», Μανδραγόρας, τχ. 56, Ιούνιος 2017, σ. 130-131.
- «Το θέατρο για τον Δαμιανό Κωνσταντινίδη», Θεατρογραφίες, τχ. 22, 2017, σ. 134-137.
- «Τι είναι επιτέλους ο Δον Ζουάν;», κείμενο για το Πρόγραμμα της παράστασης του Δον Ζουάν στο ΚΘΒΕ, καλλ. περίοδος 2014-2015 (πρεμιέρα 6.2.2015), σ. 13-17.
- «Ιστορία και προϊστορία του Φιλάργυρου» στο Πρόγραμμα του Εθνικού Θεάτρου, καλλ. περίοδος 2013-2014 (πρεμιέρα 6.12.2013), σ. 8-11.
- «Θέατρο χωρίς θέαμα και θεατές», Η Αυγή, 2 Οκτωβρίου 2009 (προβληματισμός πάνω σε παράσταση των Rimini Protokoll για το τι θα μπορούσαμε να δεχθούμε ως θεατρική παράσταση).
- «Εκπαιδεύοντας το συγγραφέα που (ίσως) έχουμε μέσα μας», Η Αυγή, 25 Σεπτεμβρίου 2009 (σχόλιο πάνω στο βιβλίο της Ζωής Σαμαρά, Το βλέμμα του συγγραφέα).
- «Η αναζήτηση της έννοιας της πρωτοπορίας στην ιστορική της εξέλιξη», Communication, τχ. 79, Ιούλιος 2003.
VIII. Βιβλιοκρισίες:
- «Μια ριζοσπαστική μορφή του ανθρωπισμού», βιβλιοκρισία του βιβλίου της Καλλιόπης Εξάρχου Δημήτρης Δημητριάδης, Το θέατρο του ανθρωπισμού, Σοκόλη, Αθήνα 2016, Θευθ, οι δύο όψεις της γραφής, τχ. 3 (Σεπτέμβριος 2016), σ. 185-189.
- Βιβλιοκρισία της νουβέλας του Μιχάλη Σκολιανός, Μ, Σαιξπηρικόν, Θεσσαλονίκη 2016, σελ. 112, στο ηλεκτρονικό περιοδικό για το βιβλίο και τον πολιτισμό diastixo (15/3/2017). http://diastixo.gr/kritikes/ellinikipezografia/6640-skolianos-m
- Βιβλιοκρισία του βιβλίου της Ζωής Σαμαρά, Le Langagedes dieux, Εκδόσεις Ρώμη, Θεσσαλονίκη 2016, σελ. 192, στο ηλεκτρονικό περιοδικό για το βιβλίο και τον πολιτισμό diastixo (30/3/2017).
IX. Σχέσεις λογοτεχνίας και θεάτρου:
- «Το ξύλινο τείχος: παλίμψηστο και θέαση της Ιστορίας», Θέματα Λογοτεχνίας, αφιέρωμα στη Μαρία Λαμπαδαρίδου-Πόθου, τχ. 39, Σεπτέμβριος- Δεκέμβριος 2008.
- «Παράλογο και Παραλογαίς», Οδός Πανός, αφιέρωμα στον Μίλτο Σαχτούρη, τχ. 141, Ιούλιος-Σεπτέμβριος 2008.
X. Ζητήματα σχετικά με την εκπαίδευση:
- «Μορφές μαθητικών θεατρικών αγώνων στην αλλοδαπή», στον τόμο Θεατρικοί Αγώνες στην Εκπαίδευση, Εκδόσεις Οι φίλοι του Ιδρύματος Μελίνα Μερκούρη, Θεσσαλονίκη 2008.
- «Από το σχολικό εγχειρίδιο στο θέατρο», στον τόμο Το θέατρο στα σχολεία, Εκδόσεις Οι φίλοι του Ιδρύματος Μελίνα Μερκούρη, Θεσσαλονίκη 2006.